Cando mexes na auga corres o risco de alodala e logo has de esperar a que o fango apousente para poder ver o fondo.
No escrito titulado “tropa bolivariana” utilicei unhas coplas de Juanito do Nicho (Juan Otero Maeztu) de forma incompleta e dándolle un sentido distinto do que o autor pretendía. Non sería xusto nin honrado con el si non sitúo os feitos dentro do propio contexto histórico no que se producen.
Juanito foi bo amigo e admiraba e respectaba os grandes mestres que na Segunda República houbo na Arousa: D. Antonio Morales, D. Luis de Sáa…
Non era a estes mestres os que el se refería.
Esta canción foi escrita nos anos coarenta, cando foron nomeados mestres xentes que por título tiñan o Carné da Falanxe. A estes “mestres”, refírese Juanito e moi en especial a unha mestra pola que sempre mostrou un gran "aprecio" e que incluso chegou a escribir o seu epitafio, en vida da mesma. (Esta mestra sobreviviu a Juanito en máis de vinte anos)
O epitafio era:
“Mala como un vendaval,
Que todo tira y arrasa,
Fue maestra nacional
Y se llamaba Tom…”
A letra da canción, que utilicei parcialmente e que non correspondía o que pretendía transmitir o autor, transcrita completa é como sigue:
Dale que dale,
Zumba que zumba,
En la playa del Naval
Apestando está una burra.
Es lamentable
De todas veras,
Que tengamos que cargar
Con las burras forasteras.
Aquí en este pueblo
Sobra la instrucción
Para “pescar chopos
Chéganos Ramón.
San Julián bendito
Que tan alto estás
Que “haiga” más maestros
No consientas ya.
En el Cabodeiro
El muelle da compasión,
Tiene cada brecha
Para tragarse un bocoy.
Y los adoquines
Por obra de Dios,
No hay dorna “polbeira”
Que no tenga dos.
Dale que dale,
Zumba que zumba,
En la playa del Naval
Apestando está una burra.
Es lamentable
De todas veras,
Que tengamos que cargar
Con las burras forasteras.
Bar o Nicho
É de salientar a destreza do bardo na utilización das metáforas e das complicidades que establece co pobo, pois sen nombrar a nenguén coas palabras Naval e burra, retrata unha personaxe e cos adoquíns do Cabodeiro sustraídos por os mariñeiros para as dornas, fai o propio coas esixencias culturais e a sensibilidade social de aquel lamentable periodo da nosa historia.
A